Edebiyat Akımları Konu Anlatımı

Edebi Akımlar

HÜMANİZM:Hümanizm insanlık aşkını,insanlığı sevme amacını taşır."Seneca" hümanizm akımında önemli rol üstlenmiştir.İtalyan sanatçıları Dante,Petrarca,Bocacio öncü hümanistlerdendir.

KLASİZM:17.yy da Fransa'da ortaya çıkmıştır.Şiir ve tiyatroda etkisi görülmüştür.Akıl ve sağduyu önemlidir.Konudan çok konunun işleniş biçimi önemsenmektedir.Seçkin çevrelerin dili yalın kullanılmıştır."Üç birlik kuralı"na uyulur.Kahramanlar soylulardan seçilir.Konu genelde mitolojiden,tarihten seçilir.Yunan ve Latin Edebiyatının etkisi görülür.

Başlıca Temsilcileri:

Boileau

La Fontaine

Racine,Corneille (trajedileriyle)

Moliere (komedileriyle)

Madame de La Fayette (roman)

La Bruyere (karakterleriyle)

Bossuet (hitabet)

Türk edebiyatında Temsilcileri:

Şinasi

Ahmet Vefik Paşa

ROMANTİZM:18.yy sonlarında ortaya çıkar.Klasizme tepki olarak doğmuştur.Duygu,hayal,düş gücü,akıl dışılık,bireysellik, ön plandadır.Aşk,tabiat,ölüm konuları işlenir.İyi-kötü çatışması vardır.Günlük konuşma dili kullanılır.Dil klasizme göre sadedir.

Başlıca Temsilcileri:
Victor Hugo
j.j Rousseau
Goethe
Schiller
Lamartine
Voltaire
Puşkin

Türk edebiyatında Temsilcileri:
Namık Kemal
Ahmet Mithat
Recaizade Mahmut Ekrem
Abdülhak Hamit Tarhan

REALİZM:
19.yüzyılın ikinci yarısında Romantizme tepki olarak doğdu.Gerçekler ön plandadır.Yaşamın gerçekleri anlatılmıştır.Kişilerin psikolojileri,onları etkileyen çevreleri ayrıntılarıyla anlatılır.Roman ve hikaye ön plandadır.

Başlıca Temsilcileri:
Sthendal
Honore de Balzac
G.Flaubert
E.Hemingway
J.Steinback
Charles Dickens
Lev Tolstoy
Dostoyevski
A.Çehov
Gogol
M.Gorki

Türk edebiyatında Temsilcileri:
Recaizade Mahmut Ekrem
Samipaşazade Sezai
Nabizade Nazım
Halit Ziya Uşaklıgil
Memduh Şevket Esendal
Reşat Nuri Güntekin
Refik Halit Karay
Sait Faik Abasıyanık

NATÜRALİZM:Doğalcılık demektir.19.yy sonlarındAa Fransa'da doğmuştur.Kurucusu Emile Zola'dır.Bu akımda hayat bilimsel bir nesnellikle ele alınır.Natüralizme Realizmin ileri seviyesidir denebilir.Sanatçılar insanın fizyolojik özellikleri üzerinde durur.İnsan soyaçekim ve genetik özellikleriyle anlatılır.

Başlıca Temsilcileri:
Emile Zola
Alphonse Daudet
Guy de Maupassant
Gongourt Kardeşler

Türk edebiyatında Temsilcileri:
Hüseyin Rahmi Gürpınar

PARNASİZM:19.yüzyılın ikinci yarısında Fransa'da Natüralizme tepki olarak doğmuştur.1886'da Parnas adlı derginin çıkmasıyla oluşur."Sanat sanat içindir."anlayışı ön plandadır.Gautier kurucusudur.Şiirler genelde "sone" tarzında yazılır.

Başlıca Temsilcileri:
Th.Gautier
Lisle
Prudhomme
J.Maria de Heredia

Türk edebiyatında Temsilcisi:
Yahya Kemal Beyatlı

SEMBOLİZM:Simgeciliktir.19.yy Fransa'da Parnasizme tepki olarak doğmuştur.Dünya sembollerle anlatılmıştır.Şiirde müzik unsuruna dikkat edilir.Şiir düşünceye değil,duyguya seslenmelidir.Gerçekten kaçma,hayale sığınma tüm çirkinlikleri hayallerle güzelleştirme önemlidir.Daha çok Serbest nazım birimi kullanılmıştır.

Başlıca Temsilcileri:
Baudelaire
Rimbaud
Mallarme
Paul Valery
Verlaine
Edgar Allan Poe

Türk Edebiyatında Temsilcileri:
Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim

SÜRREALİZM:Gerçeküstücülüktür.20.yy başlarında Andre Breton tarafından Freud'un görüşlerine göre oluşturduğu akımdır.Düş,rüya,yarı rüya,bilinçdışılık ön plandadır.

Başlıca Temsilcileri:
Andre Breton
Paul Elard
Louis Aragon

DADAİZM:Dil ve estetik kurallar tanınmamaktadır.Kapalılık amaçlanır.T.Tzara öncülüğünde gelişir.Oyuncak Tahta anlamındaki Dada sözcüğü kullanılmıştır.Dadaistler aklın değeri olmadığını savunurlar,çevrelerindeki hiçbir şeyin doğruluğuna inanmazlar.Bilinen estetik anlayışa karşı çıkarlar.

Başlıca Temsilcileri:
Tristan Tzara
Jean Arp

EKSPRESYONİZM:Dışavurumculuktur.İnsanın iç dünyasına ait duyguları,ruhunu anlatır.İç gözlem önemli olmaktadır.
EGZİSTANSİYALİZM:Varoluşçuluktur.Aslında 20.yy da Fransa'da doğan bir felsefe akımıdır.İnsanın kendi özünü bulma amacı taşır,kendini sorgulamasını amaçlar.

Başlıca Temsilcileri:
Jean Paul Sartre
Albert Camus
Franz Kafka
Andre Gide