Birinci Yeniciler (Garipçiler)

     

Garip hareketi, garip akımı ya da Birinci Yeni olarak bilinen; Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat Horozcu ve Melih Cevdet Anday'ın öncülüğünü yaptığı şiir hareketidir. Garip hareketi yazarları şiirde her türlü kurala ve önceden belirlenmiş kalıplara karşı çıkıp kuralsızlığı kural edindiler. 

    1941'de Orhan Veli, M. Cevdet Anday ve Oktay Rıfat üçlüsü, şiirde var olan aşırı duygusallığa, şairaneliğe, basmakalıp söyleyişe başkaldıran şiirlerini Garip adıyla bir kitapta topladılar. Kitabın kapağına ise "Bu kitap, sizi, alışılmış şeylerden şüpheye davet edecektir" yazılı bir ibare koymuşlardır. Kitaba koyulan Garip adı zamanla hem üç şairi yansıtan bir kimlik kazandı hem de Türk şiirinde yeni başlayan akımı yansıttı. Şiirlerde toplumsal yergilere yer verip şiirin ölçü, uyak ve dörtlükle  ilgisiz olduğunu, özgür yazılması gerektiğini savundular ve şiirin konularını genişlettiler. Garip hareketi yazarlarına ait eserler toplumcu ve didaktik  bir özellik taşımaz. Serbest şiir anlayışı bulunur. Günlük konuşma dilini şiire uygulamaya çalışmışlardır. Sıradan insanlar şiire konu olmuştur.

Orhan Veli'den Garipçi Şiir Örneği;

Sevdaya Mı Tutuldum

“Benim de mi düşüncelerim olacaktı,
Ben de mi böyle uykusuz kalacaktım,
Sessiz sedasız mı olacaktım böyle?
Çok sevdiğim salatayı bile
Aramaz mı olacaktım?
Ben böyle mi olacaktım?”