OSMANLI DEVLETİ'NDE TOPRAK YÖNETİMİ

OSMANLI DEVLETİNDE TOPRAK YÖNETİMİ

           Osmanlı Devleti'nde toprak padişahın mülkü sayılmaktaydı.Reaya adı verilen köylüler,toprağı işlemekle yükümlüydüler.

A.MÜLK ARAZİLER:

Mülkiyeti kişilere ait topraklardır.

ÖŞRİ TOPRAKLAR:Müslüman olanların işledikleri topraklardır.

HARACİ TOPRAKLAR:Müslüman olmayanların işledikleri topraklardır.

ÇİFTBOZAN:Toprağını sebepsiz yere boş bırakan köylülerden alınan vergidir.

MÜSADERE:Mülk olarak dağıtılan topraklara ve diğer mallara devletin el koyması esasına dayanan sistemdir.

B.MİRİ ARAZİLER:

Mülkiyeti devlete ait topraklardır.Ekilip biçilmesi için kişilere verilirdi.

OCAKLIK ARAZİ:Geliri kale muhafızlarına ve tersane giderlerine ayrılan arazilerdir.

YURTLUK ARAZİ:Sınır boylarındaki askerlere,kasaba ve şehir memurlarına bırakılan arazilerdir.

MUKATAA ARAZİ:Geliri doğrudan hazineye bırakılan arazilerdir.

VAKIF ARAZİ:Geliri medrese,hastane,cami,külliye,imarathane,kervansaray gibi toplumsal amaçlı din,bilim ve hayır kurumlarına bırakılan arazilerdir.

PAŞMAKLIK ARAZİ:Padişahın hanımlarına ve kızlarına verilen arazilerdir.

DİRLİK ARAZİ:Maaş karşılığı olarak üst düzey devlet görevlilerine ve askerlere bırakılan arazilerdir.(Bu araziler Has,zeamet ve tımar olarak üçe ayrılmaktadır.)

Bunlar;

Has: Geliri 100.000 akçeden fazla olan dirliklerdir. Padişaha, hanedan üyelerine, veziriazama, beylerbeyine, sancak beyleri ve üst düzey devlet görevlilerine verilirdi.

Zeamet: Gelirleri 100.000 ile 20.000 akçe arasında olan dirliklerdir. Zeametler; defter kethüdası, miralay, çavuş, azep ağası, dizdar vb. derece olarak daha küçük devlet memurlarına tahsis edilir ve bunlara zaim ismi verilirdi.

Tımar: Senelik geliri 20.000 akçeden az olan dirliklerdir. Savaşlarda yararlılık gösteren kişilere Vezir,Beylerbeyi, Sancakbeyi, Dizdar, Cebecibaşı, Çakırcıbaşı vb. kişilerin bildirmesiyle tımar verilebilirdi. Ancak az da olsa tımara talip olan kişinin kendi isteğiyle tımar aldığı da görülmektedir.

Osmanlı Devlet'ine hizmeti olan bir bölüm asker ve memurlara verilir. Sipahi askerleri tımar beyine bağlı beyler aynı zamanda tahrir görevi de yaptıklarından yazıcı denirdi.

METRUK ARAZİ:Genel olarak halkın yararlanması için ayrılan yol,meydan ve pazar yeri gibi yerlerdir.

MEVAT ARAZİ:Hiç kimsenin mülkyeti altında bulunmayan topraklardır.

ANAHTAR BİLGİ:

Selçuklulardaki İKTA SİSTEMİ,Osmanlı Devleti'ndeki TIMAR SİSTEMİ'NE karşılık gelir.