Tercih Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Puanların açıklanmasının yaklaşmasıyla birlikte tercih dönemi kapıdayken dikkat edilmesi gerekenleri ayrıntılarıyla,fosforlu kalemimizle üstlerini çizerek bir araya toplamaya çalıştım.Eğer sonradan pişman olmak istemiyorsanız bunları aklınızda bulundurmalı ve ona göre tercih yapmalısınız.
Bu ayrıntıların sizlere yararlı olması dileğiyle...

1.Bölüm tercihiniz,başarı sıranız ve puanınız her ne olursa olsun,kazanmak istediğiniz ve tercih listesinde bulunduracağınız üniversiteyi önceden ziyaret etmeli ve her türlü imkanını (Erasmus,Farabi yani üniversitelerarası öğrenci değişimi,burs,öğrenim ücretleri,akademik kadro,ders programları,derslikler,laboratuarlar,öğrenci kulüpleri ki "bu sizin üniversitedeki sosyal gelişiminizde büyük rol oynamaktadır",varsa staj olanakları,tercih edilecek üniversitenin bulunduğu şehir yaşamı,barınma durumu,yurtlar,okul kütüphanesinin olanakları vb.) gerek kampüslere bizzat giderek gerek üniversitelerin internet sitelerinden ya da eğer iletişim kurabilirseniz daha önce orada okumuş öğrencilerden olabildiği ölçüde öğrenmeli ve özellikle altını çizerek belirtmeliyim ki kampüslerin ulaşım olanaklarını çok iyi araştırmalısınız.Eğer önceden kampüsün yerini görme imkanınız olursa kazandıktan sonra sürprizlerle karşılaşmazsınız.Önceden kampüsün yerini görmeden tercihte bulunup sonradan büyük sıkıntı yaşayan öğrenciler var.Mesela bazı üniversitenin bir çok yerde kampüsü bulunabiliyor.Örneğin;fen edebiyat fakültesi başka yerde,iktisadi idari bilimler fakültesi başka yerde olabiliyor.Sizin tercih edeceğiniz bölümün bulunduğu kampüsün nerede olduğunu önceden öğrenin.Buna çok dikkat edin.

2.Gerçekten çok istediğiniz bölüm ve üniversiteyi tercih listenizde bulundurun.Bölüm tercihlerinde tercih edeceğiniz bölümde okumuş ve meslek sahibi olmuş kişilerle görüşmek,mesleğinde nelerle karşılaştığını öğrenmek sizin adınıza çok önemlidir.Bu,meslek seçiminize ve ilerki yaşamınıza ışık tutacaktır.Eğer imkanınız varsa hedeflediğiniz mesleği icra eden kişilerle görüşün.

Tüm bunların yanında "Zaten kazanamam ama yine de yazayım." ya da "Çok istemiyorum ama yine de tercih listemde bulunsun." şeklinde düşüncelerle o alanda çalışmak istemediğiniz bir bölümü kesinlikle yazmayın.Çünkü bölüm puanlarındaki düşüş veya yükselmelerle beklenmedik şekilde kendinizi,öylesine belki de fazla istemeden yazdığınız bölümde okumak zorunda kalmış olarak bulabilirsiniz.
Kısacası kazansanız da kayıt yaptırmayacağınız yeri yazmayınız.

3.Şunu da sakın unutmayın ki "Bu sene herhangi bir üniversite tercihi yapayım da nasıl olsa gelecek sene yatay geçişle başka bir okula veya bölüme geçerim" şeklinde bir bakış açısı ile tercihte bulunursanız hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz.Üniversiteler her sene yatay geçişler için belirli kontenjanlar ayırmaktadır fakat bunlar sınırlı sayıdadır ve bu nedenle yatay geçişler sanıldığı kadar kolay değildir.Ama eğer gerçekten kendinizi buna adayarak kazandığınız bölümde,"Üniversite içinde notlarımı çok yüksek tutarım,bölümümde ilk on öğrenci arasına girebilir ve onların arasından da sıyrılabilirim." diyorsanız bunu düşünebilirsiniz ancak bu gerçekten çok çalışma gerektirir.Bunu önceden göze almalısınız.

4.İki yıllık tercihinde bulunacak öğrenciler içinse DGS (Dikey Geçiş Sınavı) ile iki yıl sonrasında dört yıllık bölüme geçiş hakkı bulunuyor.Fakat bunda da iki yıllık üniversite yaşamınızda notlarınızı yüksek tutmanızın da payının bulunduğunu aklınızda çıkarmamalısınız.Yani DGS tek başına yeterli olmuyor.Dört yıllık bir bölüme geçişte üniversitedeki akademik başarınız da işin içine giriyor.Yani akademik not ortalamanız da alınıyor ve girdiğiniz DGS notuyla birleştiriliyor.Bunu unutmayın.

5.Açıköğretim programlarının kontenjanlı bölümlerini de yazarsanız,bir üniversite  kazanmışçasına seneye tekrar sınava girdiğinizde size puan kaybı yaşatacaktır.Sakın unutmayın.Ayrıca eğer seneye tekrar girme amacınız varsa tercihlerinizi buna göre düzenleyin.Sadece çok istediklerinizi yazın ki eğer yeniden girmek durumunda kalırsanız puanınız düşmesin.Mutsuz olacağınız bir bölümde okumaktansa sınava bir daha girmeyi düşünmelisiniz.Çünkü hayatınızı mesleğiniz belirleyecek ve sevmediğiniz ve içine yüreğinizi koymadığınız bir mesleğin içinde olmak sizi gerçekten ömür boyu üzecektir.Çok istemeyerek bir bölüme giden ve hayallerinin bu olmadığını anlayarak ikinci,üçüncü hatta dördüncü sınıfta bile okulu bırakan öğrenciler var.Bunu yaşamamak için önceden,gerçekten istediğim bölümü mü yazıyorum diye düşünerek iyi karar verin.

6.Her zaman söylenegeldiği gibi önemli olan başarı sırasıdır.Tercihlerinizi kesinlikle başarı sıralarını göz önünde bulundurarak yapmalısınız.
Başarı sıraları ve puanlar önemlidir.Ancak her ne olursa olsun tercihinizde yüreğinizin sesini dinlemelisiniz.Hayallerinizin yolunuzu çizmesine izin verin...

7.Tercih yaparken önemli olan bir diğer madde de özel koşullardır. Ösym'nin yayımladığı 2013 Kontenjanlar Kılavuzu çok iyi incelenmelidir.Mesela bir üniversite,ingilizce hazırlığı zorunlu koşmuştur veya o üniversite bir yıllığına başka bir şehirdeki kampüse taşınıyordur.Belki de sizin rahat ulaşım sağlayabileceğinizi düşündüğünüz üniversitenin sadece hazırlık sınıfının bulunduğu kampüs aklınıza hiç gelmeyen uzak bir yerde konumlanmıştır.Bunu bilmeden tercih ederseniz size sürpriz olur ve zorluk yaşayabilirsiniz.Bu sadece bir örnek idi bu örnekleri çoğaltabiliriz.İşte tüm bunları aklınızda bulundurmalı ve özel koşuları dikkatlice okumalısınız.

8.Tercih yapılırken bunlara fazla dikkat edilmese de başka bir açıdan da yaklaşmalıyız.Mesela kazanmak istediğimiz üniversitede sınıf geçişlerinde yaz okulu bulunuyor mu ya da bütünleme,tek ders hakkı var mıdır?Staj olanakları nasıldır? Çan sistemi (yani sınıf geçmede uygulanan bir yöntemdir ve  bu yöntem her üniversitede uygulanmıyor) var mıdır?Ya da çift anadal (ÇAP) ve yan dal imkanları bulunuyor mu?Eğer öğrenebilme imkanınız varsa bunları öğrenmelisiniz çünkü ilerde size çok gerekli olacak.

9.İkinci öğretim bölümlerinin harçlarının daha yüksek olduğu ve öğretim saatlerinin de öğleden sonra başladığı unutulmamalıdır.

10.Yeni açılan üniversitelerdeki bölümlerin puanları belli değildir.Buna dikkat edilerek tercihte bulunulmalıdır.

11.Sınav sonuç kağıdını çok iyi okumalısınız.Sayısal,sözel,eşit ağırlık veya dil bölümlerindeki puanlarınızı,başarı sıralarınızı iyi analiz etmelisiniz.Zaten artık bölümünüz ne olursa olsun diğer bölümlerden de serbestçe tercih yapma hakkınız bulunuyor.Bunu düşünerek tercihte bulunmalısınız.

12.Tercihlerinizi sıralarken mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.Tercihlerinizi teslim etmeden son kez mutlaka bir uzmana kontrol ettirmelisiniz.Ayrıca tercih listeniz internet ortamına aktarılırken dikkatli olunmalı.Bu çok önemli çünkü her sene,gözden kaçan ufak bir yanlıştan mutsuz olan öğrenciler bulunuyor.

13.Ölü tercih diye adlandırılan durum iki tercih arasındaki puan farkının 5 puanı aşması durumudur.Bunu şöyle açıklayabiliriz:Diyelim ki tercih listenizde üste kendi başarı sıranızdan düşük bir yeri yazdınız bir alt tercih kısmına da kendi başarı sıranızdan daha yüksek başarı sırasıyla alan bir bölümü.Bu durumda düşük başarı sırası olan yeri kazanma olasılığınız yükseliyor ya da kazanıyorsunuz ve alta yazdığınız yüksek puanlı bölümü de boşuna yazmış oluyorsunuz.Alta yazdığınız bölümü ne kadar da çok isteseniz de kazanma ihtimaliniz azalıyor.İşte alta yazılan bölüm ölü tercih kabul ediliyor.
Ama siz yine de bunlara fazla takılmadan isteklerinize göre tercihte bulunmalısınız ve nereyi daha çok istiyorsanız üste daha az istediğiniz yeri ise alta yazmak suretiyle tercihinizi belirlemelisiniz.Ancak bunu da yine başarı sıralarınızı da tamamen bir yana bırakmadan  gerçekçi bakış açısıyla irdeleyerek yapmalısınız.

14.Kendi başarı sıranızdan yüksekte ve çok istediğiniz bölümler varsa bunları tercih listenizin üst sıralarında yer verin ancak bu sene kesinlikle bir yere yerleşmeliyim diyorsanız kendi başarı sıranızdan çok daha düşük bölümlere de listenizde yer vermeyi ihmal etmeyin.

15.Meslek liseler kendi alanlarında 4 yıllık bölümleri seçerken AOBP'leri  0,12 katsayısı ile ve ek olarakta 0,06 katsayısıyla çarpılıyor.Adaylar bu yüzden sınav sonuç belgelerinde ek puanlı bölüme bakmalıdırlar.Ayrıca meslek liselerini bitirenler sınavsız geçiş hakkının,liseden mezun olunan ilk yılda büyük kolaylık sağladığını ilerki senelerde ise zorluk yaşanabileceğini unutmamalıdır.
Ayrıca düz liseden mezun olarak iki yıllık bölüm tercihinde bulunmak isteyenler, iki yıllık bölümlerde önceliğin meslek liselilere verildiğini ancak boş kontenjan kalırsa düz liselilerin yerleşebileceğini unutmamalıdırlar.

16.Okul birinciliği kontenjanı bulunan bölümlerde okul birincilerinin avantajı vardır ancak yine de okul birinciliğiniz bile olsa önemli olan puanlarınız ve başarı sıranızdır.Okul birinciliğiniz varsa bu size sadece belli bir oranda katkı sağlamaktadır.Yüzde yüz sizi bir yere yerleştirmez.

Burada kapsamlı şekilde toplamaya çalıştığım öneriler umarım sizlere yararlı olur.Tercih döneminde de başarılar dilerim.Tüm bu detayların yanında çok önemli olan bir nokta da şu: Üniversite ve bölüm tercihinde de hayalleriniz doğrultusunda yürüyün ve "Yüreğinizin götürdüğü yere gidin" çünkü o sizi mutlu olacağınız yere götürecektir...