DİVAN EDEBİYATI ŞAİRLERİ (özet halinde)

DİVAN EDEBİYATI ŞAİRLERİ (özet halinde)

Bildiğiniz gibi Divan Edebiyatı YKS Edebiyatta önemli konulardandır.Şairleri önemli noktalarıyla paylaşıyoruz...

Hoca Dehani:Divan şiirimizin bilinen ilk temsilcisidir.
Gülşehri:Mantık-ut Tayr bilinen eseridir.
Şeyhi:Divan,Harname,Hüsrev ü Şirin önemli eserleridir.
Süleyman Çelebi:"Mevlid" en ünlü eseridir.
Ali Şir Nevai:Çağatay şairidir.Mecalüs-ün Nefais,Mizan-ül Evzan önenli eserleridir.
Fuzuli:Bilinen 16 eseri vardır.Leyla ile Mecnun, Bengü Bade ve mektuplarından oluşan Şikayetname ünlü eserleridir.
Şeyh Galib:Hüsn-ü Aşk önemli eseridir.
Peçevi:Peçevi tarihi adlı eseri vardır.
Mercimek Ahmet:(Divan edebiyatı nesir yazarı)Kabusname adlı eseri vardır.
Ahmet Fakıh:Çerhname adlı eseri bulunur.
Ahmedi:Divanı bulunur.İskendername,Cemsid-i Hurşit adlı eserleri vardır.Bunlar mesnevi tarzındadır.
Katip Çelebi:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Fezleke,Cihannüma(Coğrafi kitap),Keşfü'z Zünun gibi eserleri vardır.
Keçizade Molla Efendi:Gülşen-i Aşk adlı tasavvufi mesnevisi vardır.
Sinan Paşa:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Tazarruname,Tezkiret-ül Evliya eserleri ile tanınır.
Nergisi:Hamse,Nihalistan,İksir-i Saadet gibi ünlü yapıtları vardır.İlk kitabı "Nihalistan"hikaye dizisidir.
Bayburtlu Zihni:Hem divan hem de halk şiirinde eserler verdi. Sergüzeştname önemli eserlerindendir.
Seydi Ali Reis:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Mir'at-ül Memalik adlı eseri vardır.Bu eser gezi edebiyatımızın ilk eserlerindendir.Muhit adlı esrinde deniz astronomisi,coğrafya hakkında bilgiler vardır.
Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Sefaretname adlı eseri vardır.
Naima:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Naima Tarihi adlı eseri vardır.
Ahmet Cevdet Paşa:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı):12 ciltlik Osmanlı Tarihini yazmıştır.Ayrıca Cevdet Tarihi ve Kısas-ı Enbiya önemli eserleridir.
Nabi:Didaktik şiir yazımına yönelmiştir."Şeyh Nuh"adıyla besteleri olduğu bilinir.Hayriye,Hayrabad önemli eserlerindendir."Tuhafet'ül Harameyn" gezi kitabıdır.
Baki:Klasik şiirimizin en önemli şairlerindendir.Şairler Sultanı unvanını almıştır.Kanuni'nin ölümü üzerine yazdığı Kanuni Sultan Süleyman Mersiyesi ünlü eseridir.
Nefi:Hiciv edebiyatımızın en ünlü ve büyük şairidir.Siham-ı Kaza önemli eseridir.
Nedim:Asıl adı Ahmet'tir.Divan şiirini yerli ve gerçekçi bir yönde olmasını sağlamıştır.Gazel ve şarkı türünde başarılıdır.
Enderunlu Fazıl:"Hubanname" adında eseri bulunmaktadır.
Ali Şir Nevai:Mecalis-ün Nefais adlı ilk şuara tezkiresine sahiptir.
Evliya Çelebi:(Divan Edebiyatı Nesir Yazarı)Seyahatnamesi bulunmaktadır.
Mevlana Celaleddin Rumi:Eserleri:Mesnevi,Divan-ı Kebir,Mektubat:Başta Selçuklu hükümdarlarına olmak üzere devrin önde isimlerine nasihat için yazılmıştır.Fihi Ma Fih:"Ne varsa içindedir" anlamına gelir.Mevlana'nın sohbetlerini içerir.Mecalis-i Seba:Yedi Meclis olarak bilinir.
Şeyyad Hamza:Yunus Emre'den  önce Türkçe şiir yazan ilk şairlerdendir.
Usuli:Tasavvufi görüşlerden etkilenir.Fazla eser bırakmamıştır.Aruzla da heceyle de yazmıştır.
Hayreti:(16.yy)Gerçek adı Mehmet'tir.Tasavvuf anlayışıyla yazmıştır.
Piriştineli Mesihi: Mesihi'nin üç eserinden biri olan İran edebiyatında da örneği bulunmayan Şehrengiz'in edebi bir tür olarak bulduğu bilinmektedir.Edirne için yazdığı Şehrengizde mümkün olduğu kadar Türkçe kullanmaya özen göstermiştir.Bütün bunların yanında Mesihi divanının en karakteristik örneği olan "Bahariye" kasidesi Sir William Jones tarafından yayımlanmış olan "Asya Şairler Antolojisi"ne alınan tek Türk şairdir.
Osmanzade Taib:Asıl adı Ahmet'tir.Hiciv ve kasideleriyle ünlüdür.Nabi'nin etkisinde kalmıştır.Üçüncü Ahmet'in fermanıyla Reis-i Şairan yani Şairlerin Başı unvanını almıştır.Ayrıca vezirlerin yaşamını konu edinen "Hadikatü'l-Vüzera ve Osmanlı sultanlarının yaşamlarından bahseden Hadikatü'l-Muluk adlı eserleri vardır.Diğer eserleri ise Hulasatu'l Ahlak ve Kırk Hadis'tir.
Abdurrahman Eşref:Ünlü şair Nedim'in amcasıdır.Mir'at üs Safa (Safa Aynası) eserlerinden biridir.
Haşmet:Latifeleri,hicivleriyle tanınır.Koca Ragıp Paşa himayesinde yetişti.Haşmet Divanı bulunmaktadır.Sened-i Şuara'yı Koca Ragıp Paşa adına yazmıştır.Şiirin faziletlerini anlatmıştır.En önemli eserlerinden biri Sür-name adlı manzum-nesir karışık eseridir.Diğer eserleri:"İntisabü'l-Mülük"(Üçüncü Mustafa'yı övmek için yazılan) ve "Haşmet Külliyatı"dır.
Yenişehirli Avni:Türk şiirinin batıya açıldığı sırada divan şiiri tarzında yazmayı sürdürdü."Encümen-i Şuara Topluluğu" içinde yer aldı.Tanzimat şairlerinden Namık Kemal ve Ziya Paşa'nın hayranlığını kazandı."Abname" eserlerinden biridir.
Tatavalı Mahremi:Türk-i Basit(yalın Türkçe) akımının öncüsüdür.Atasözleri,mecazları kullanmaya özen gösterdi.
Necati:Eserlerinde fazla usluptan kaçınmıştır.Atasözlerini kullanarak millileşme akımına öncülük etti.
Cemili:Ummi yani formel öğrenim görmemiş bir şair olarak kabul edildi.
Sırri Hanım:Kızının ölümü üzerine yazdığı mersiye ile tanınır.
Zekeriyazade Yahya:Gazel ustasıdır.İnce,nükteli şairdir.Bakiyi Nedim'e yaklaştıran çizgi üzerinde değerlendirilmektedir.
Lamii:Şehir güzelliklerini anlatan Şehrengiz-i Bursa adlı eseri vardır.
Naili:Sebk-i Hind akımının temsilcisidir.Asıl adı Mustafa'dır.
Hızır Reis:Dönemin ünlü bilgini Akşemseddin ondan övgüyle bahsetmiştir.
Figani:Birinci Süleyman dönemi şairidir."Surriye Kasidesi" ünlü eseridir.
Abdullah Vassaf Efendi:Hayal-ı Behçet-adab adında manzum eseri vardır.
Nevi-zade Atayi:En önemli manzum eseri Hamse-i Atayi'dir.
Ahmet Paşa:Fatih Sultan Mehmet'in öğretmenidir.Gazel kaside,şarkı,murabbaları ile ünlüdür.
Abdullah Bosnevi:Vahdet-i Vücut düşüncesinin temsilcilerindendir.
Kadı Burhanettin:Türk edebiyatında aruz veznini Türkçeye uygulayıp Divan şiirinin ve Divan Edebiyatı'nın ortaya çıkmasına öncülük etmiş büyük bir şairdir.
Aşki İlyas:Eleştirel tarzıyla ünlenmiştir.
Gevheri:Sadece onun şiirlerine yer vermiş bir mecmua bulunmaktadır.
Adile Sultan:Muhibbi yani Kanuni Sultan Süleyman Divanı'nın basılmasına yardımcı oldu.
Sururi:Hezliyat adlı yapıtı vardır.
Sünbülzade Vehbi:Güzel yazısı nedeniyle devletin yazışma işlerini yapmıştır.
Taşlıcalı Yahya Bey:Şehzade Mustafa'nın ölümü üzerine yazdığı "Şehzade Mersiyesi" en ünlü eseridir.
Neşati:Sebk-i Hindi (Hint tarzı) akımının öncülerindendir.
Edirneli Nazmi:Divan-ı Türk-i Basit adında divanı vardır.Edirneli Nazmi'nin yazdığı Türk-i Basit şiirleri Mehmet Fuat Köprülü tarafından yayımlandı.
Aydınlı Vasfi:Basitname ya da Türk-i Basit yani yalın Türkçe akımının öncülerindendir.

Özet halinde,önemli noktalarıyla,farklı yönlerinden aktardığım,bir araya toplamaya çalıştığım Divan Edebiyatı şiir-nesir yazarları.Çalışmalarınızda yararı olması dileğiyle.
Uyarı:Ösym sorularda adını fazla duymadığımız Divan Edebiyatı sanatçılarına da yer verebilmektedir.Ayrıca yine Divan Edebiyatı içersindeki akımlarda (Türk-i Basit,Sebk-i Hindi gibi) önem taşımaktadır.Bu nedenle karşınıza çıkma ihtimaline karşı sanatçıların isimleri,eserleri ve varsa bağlı bulunduğu akımlar aklınızda bulunsun.

NEFİ

 KADI BURHANEDDİN

NEDİM

FUZULİ