Kaside Hakkında Önemli Ayrıntılar

KASİDE HAKKINDA BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

KASİDE

Burada kasideyi sizlere en önemli noktalarıyla aktaracağım.Aklınızda bulunmalı.Bunları bilirseniz kaside ile ilgili,karşılaştığınızda yapamayacağınız hiçbir soru kalmayacaktır.

Kaside asıl anlamıyla kast etmek,bir şeye yönelmek,doğru yolda ilerlemek demektir.
Kasideler uzun şiirlerdir.
31den 99 beyte kadar uzunlukta olsa da beyit sayısı konusu kesin değildir.
Kafiye düzeni,aa xa xa xa xa... şeklindedir.
En az 15 beyit uzunluğundadır.

Şair kasidenin herhangi bir yerinde matla(ilk beyit) söyleyebilir ki buna da "tecdid-i matla" denir.
Nesib (Teşbib) bölümü kasidenin giriş bölümüdür.Genelde 15-20 beyit uzunluktadır.
(Burada bir ayrıntıya yer verebiliriz.Eğer bu giriş bölümü sevgiliye duyulan aşıkane duyguları barındırıyorsa nesib,aşkın dışında farklı konuları barındırıyorsa teşbib adının verildiğini söyleyenler vardır)
Girizgah ise şairin medhiyeye geçeceğinin bildirildiği bölümdür ve iki beyitten oluşur.
Medhiye bölümünde kasidenin sunulduğu kişi övülür.Kasidenin neden yazıldığı asıl olarak burada belirtilir.Nesib bölümüne göre daha ağırdır.
Tegazzül ise kasidenin içindeki gazeldir.Ancak her kasidede bulunmaz.
Fahriye şairin kendisini övdüğü bölümdür.
Dua bölümünde şairin övdüğü kişi veya varlığa dua edilir.
Şairin mahlası ise Tac Beyit'te yer almaktadır.
Bazı kasdidelerde ahenk için redd-i matla,tecdid-i matla, matla yapılır.Yani ikinci defa yeni bir matla getirilir.
Kasideler divanların baş taraflarında yer alır.
Kasidelerin başlıkları Farsça yazılır.
İşlenen konulara göre:
İşlenen konulara göre kasideler;
Allahu Teala'nın yüceliği ve birliğini anlatanlar tevhid,
Allah'a yakarışta bulunanlar münaacat,
Hz. Muhammed adına yazılanlara naa't,
Bir şahsın ölümü üzerine yazılanlar mersiye
Yergi üzerine yazılanlar hicviye,
Teşbib bölümünde bahardan bahsedenler bahariye,reiyye,
Hazandan bahsedenler hazaniyye,kıştan bahsedenler şitaiye,
Kardan bahsedenler berfiyye,
yazdan,sıcaktan bahsedenler temmuziyye,Ata atfedilen kasideler rahşiyye,
Padişahın tahta çıkışını kutlamak için yazılanlar culusiye,
Bir mevkiye gelenler için yazılanlara tebrikiyye
denmektedir.
Rediflerine göre kasideler bulunmaktadır.Örneğin Ahmed Paşa'nın "güneş" ve "kerem" kasideleri,Fuzuli'nin "su" kasidesi gibi.
Ayrıca bazı kasidelerin kafiyelerinde bulunan harfe göre adlandırılmıştır.Örneğin kaside "r" harfiyle bitiyorsa raiyye,mim harfiyle bitiyorsa mimmiye olarak adlandırılmıştır.
Ayrıca teşbib veya tegazzül bölümlerinin bulunmadığı ve doğrudan asıl yazılma amacına geçilen kasidelere mahdüd,muktedab adları verilmiştir.